Rocznica przystąpienia do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka
W bieżącym roku Polska obchodzi 25 rocznicę przystąpienia do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz uznania jurysdykcji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Konwencja została podpisana w Rzymie 4 listopada 1950 r. przez państwa członkowskie Rady Europy. Weszła w życie w dniu 8 września 1953 r. po uzyskaniu wymaganej liczby ratyfikacji. W odniesieniu do Polski Konwencja obowiązuje od 19 stycznia 1993 roku. W chwili obecnej stronami Konwencji jest 47 państw europejskich.
Na straży przestrzegania praw i wolności, które zostały zagwarantowane w Konwencji oraz jej protokołach znajduje się Europejski Trybunał Praw Człowieka do przyjmowania skarg indywidualnych. W skład Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wchodzą sędziowie w liczbie równej ilości państw członkowskich Rady Europy, przedstawicielem Polski jest prof. Krzysztof Wojtyczek. Sędziowie Trybunału są uprawnieni do rozpoznawania skarg wnoszonych przeciwko państwom przez jednostki, grupy jednostek jak również organizacje pozarządowe, które stwierdzają, że ich prawa zostały naruszone. W Polsce kładziony jest duży nacisk na przestrzeganie postanowień Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, efektem takiego stanu jest nieustanny rozwój standardów ochrony praw człowieka.
Wszystkie państwa członkowskie są zobowiązane do wdrożenia przepisów Konwencji oraz stosowania standardów orzeczniczych przez wszystkie instytucje państwa. Obowiązek ten wynika z Art. 91 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który stwierdza, że ratyfikowana umowa międzynarodowa po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw jest częścią porządku wewnętrznego i jest bezpośrednio stosowana. Konwencja obowiązuje na terytorium państwa, ale również poza jego terytorium, gdy władza państwa tam się rozciąga. Ochroną są objęci obywatele polscy, ale również osoby nie posiadające obywatelstwa, lub osoby posiadające inne obywatelstwo.
Konwencja jest umową międzynarodową, w rozdziale I zawarte zostały prawa i wolności, w szczególności: obowiązek przestrzegania praw człowieka, prawo do życia, zakaz tortur, zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej, prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, prawo do rzetelnego procesu sądowego, zakaz karania bez podstawy prawnej, prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, wolność myśli, sumienia i wyznania, wolność wyrażania opinii, wolność zgromadzeń i stowarzyszania się, prawo do zawarcia małżeństwa, prawo do skutecznego środka odwoławczego, zakaz dyskryminacji, uchylenie stosowania zobowiązań w stanie niebezpieczeństwa publicznego, ograniczenia działalności publicznej cudzoziemców, zakaz nadużycia praw, granice stosowania ograniczeń praw oraz utworzenie trybunału.